Төслийн 
УИХ-ын Төрийн байгуулалтын байнгын хорооноос Монгол Улсын Их Хурлын ээлжит сонгуулийн бэлтгэл ажлын хүрээнд цуврал хэлэлцүүлэг зохион байгуулж байна. Уг ажлын хүрээнд “Сонгогчдын нэрийн жагсаалтыг сонгогчийн оршин сууж байгаа хаягийн бүртгэлийн дагуу гаргахад тулгамдаж буй асуудал” сэдвийн дор эхний хэлэлцүүлгийг өнөөдөр /2019.12.13/ Төрийн ордны “Жанжин Д.Сүхбаатар” танхимд зохион байгууллаа.
.jpg)
Хэлэлцүүлгийн эхэнд УИХ-ын гишүүн, Төрийн байгуулалтын байнгын хорооны дарга С.Бямбацогт хэлсэн үгэндээ, тус Байнгын хороо сонгууль зохион байгуулахад оролцдог, тодорхой чиг үүрэг хэрэгжүүлж ажилладаг байгууллагууд болох Сонгуулийн ерөнхий хороо, Харилцаа холбооны зохицуулах хороо болон Улсын бүртгэлийн ерөнхий газартай хамтан өнгөрсөн 10, 11 дүгээр саруудад газар дээр нь ажилласан. Энэ үеэр холбогдох байгууллагуудаас өгсөн мэдээлэл, танилцуулгатай танилцахад сонгууль зохион байгуулахад сонгогч иргэдийн хаягийн асуудал хөндөгдөж, зарим ойлгомжгүй буюу зөвхөн нэг байгууллагаас шалтгаалахгүй хамтарч шийдвэрлэх шаардлагатай асуудлууд байна гэж үзсэн тул өнөөдрийн хэлэлцүүлгийг хийв.
2020 онд Монгол Улсын Их Хурлын болон орон нутгийн сонгуулиуд зохион байгуулагдана. Хаягжилтын асуудал сонгуультай жил бүр асуудал дагуулдаг, тухайлбал, нэг хаяг дээр давхар бүртгэл хийгдэх тэр дундаа олон нийтийн дунд “царцааны нүүдэл” буюу олноор шилжилт хөдөлгөөн хийх явдал нь сонгуулийг будлиантулах шалтгаан болдог. Иймд өнөөдрийн хэлэлцүүлэгт Газар зохион байгуулалт, геодези, зураг зүйн газар, Улсын бүртгэлийн ерөнхий газар, Сонгуулийн ерөнхий хороо, нийслэл, зарим аймгийн Засаг даргын Тамгын газрын төлөөллүүд оролцож байгаа бөгөөд оролцогчдын үзэл бодол, бүтээлч санал чухал байр суурьтай гэдгийг онцлон тэмдэглэв.
Хэлэлцүүлгийн эхэнд “Газар байгуулалт, геодези, зураг зүйн газрын дарга Ц.Ганхүү “Монгол Улс дахь хаягжуулалтын өнөөгийн байдал” сэдвийн дор илтгэлт тавив. Үүнд Эрх зүйн баримт бичиг, хаягжуулах аргачлал, Хаягжуулалтын өнөөгийн байдал, хийгдсэн ажил, Хэрэгжүүлэх ажлын төлөвлөгөө зэрэг асуудлуудыг хөндсөн юм.
Үргэлжлүүлэн Улсын бүртгэлийн ерөнхий газрын дарга Б.Баасандорж “Сонгогчдын нэрийн жагсаалт гаргахад тулгамдаж буй асуудал” сэдвийн дор илтгэл тавив. Тэрбээр, хаяг бол зөвхөн сонгуультай холбоотой асуудал биш, улсын асуудал юм. Зөв хаягжилт гэдэг нь тухайн улс орны хөгжлийн тулгуур болдог, энэ нь цаг хугацаа болоод эдийн засгийн хувьд томоохон хэмнэлт, дэвшил авчирдаг. Харин манай улсын хувьд зөв болон бүрэн хаягжилт гэдэг нь яах аргагүй асуудал дагуулдаг. Учир нь нийслэл, орон нутагт обьект болон гудамжийн хаягжилт нь ногоон, цэнхэр дэвсгэртэй ашиглагдаж байна. Мөн гал команд, түргэний зэрэг яаралтай тусламжийн автотээврийн хэрэгсэл үйлчилгээ үзүүлэхэд гэр хорооллын гудамж, хашааны хаяг нь тодорхой бус учир цаг алдах тохиолдол түгээмэл байдаг. Иймээс зөвхөн сонгуулийн жилтэй холбогдуулах бус хаягжилтын асуудлыг нэг мөр шийдвэрлэх шаардлага үүсээд байна. Иймд өнөөдрийн хэлэлцүүлэгт оролцогчид бүгд нэгдсэн ойлголтод хүрч, тодорхой шийдвэрт хүрнэ гэдэгт итгэлтэй байна гэв.
Дараа нь “Ээлжит сонгуулийн бэлтгэл ажил” сэдвээр Нийслэлийн Засаг даргын Тамгын газраас илтгэл тавьсан бол Сонгуулийн ерөнхий хорооны Ажлын албаны дарга Д.Баяндүүрэн “УИХ-ын 2020 оны ээлжит сонгуулийн бэлтгэл ажил”-ын талаар мэдээлэл хийв. Тэрбээр, сонгуулийн автоматжуулсан системийн тоног төхөөрөмжийн техникийн суурь шалгалт, засвар үйлчилгээг тогтмол хийж байгаа ба санал, тоолох төхөөрөмжийг хадгалж буй агуулах болон серверийн аюулгүй байдлыг хангах ажлыг график, төлөвлөгөөний дагуу хийж байна гэв. Мөн УИХ-ын 2020 оны сонгуулийн төсөвт 20,6 тэрбум төгрөг, орон нутгийн сонгуульд 16,5 тэрбум төгрөг тус тус батлагдсан. УИХ-ын сонгуулийн тухай хууль батлагдвал саналын хуудасны, техникийн болон гадаад улсад байгаа сонгогчийн санал авах зардал тус тус нэмэгдэнэ гэв.
Илтгэлүүдтэй холбогдуулан хэлэлцүүлэг асуулт, хариултаар үргэлжлэв. УИХ-ын гишүүн, Төрийн байгуулалтын байнгын хорооны дарга С.Бямбацогт хаягжилтын байдал өнөөдөр яагаад зөрчилтэй буй талаар холбогдох албан тушаалтнуудаас тодруулав. Тухайлбал, 2013 онд Засгийн газраас баталсан 280-р тогтоолыг хүчингүй болгосон хэрнээ 325-р тогтоолыг яагаад түр зогсоосон, мөн орон нутаг, нийслэлийн хэмжээнд хаягжилт хэдэн хувьтай байгаа талаар тодруулж байв.
Газар зохион байгуулалт, геодези, зураг зүйн газрын дарга Ц.Ганхүү хийсэн тайлбартаа, 280-р тогтоол хүчингүй болсон шалтгаан нь хаягийн зип код хаягдсан учир 2019 оны “Гудамж, зам, талбай, үл хөдлөх эд хөрөнгийг хаягжуулах журам” тухай 325-р тогтоолыг гаргах шаардлага үүссэн. Харин энэ тогтоол 2021 оноос хэрэгжиж эхэлнэ. Иймд ажлын хэсгээс уг тогтоолын түр зогсоох шийдвэр гарсан гэв. Хаягжилтын хувьд, 21 аймгийн 330 сумын хэмжээнд нийт 23,124 гэр хорооллын гудамж, 316,199 хашаа, 23,732 байшинг Хаягжуулалтын тухай хууль, журмын дагуу дугаарлаж, хаяг нэр өгч, хаягийн зураг зохион, мэдээллийн санг үүсгэсэн гэв. Энэ талаар Засгийн газрын Хэрэг эрхлэх газрын Тэргүүн дэд дарга Б.Ганбат 325-р тогтоолыг хүчин төгөлдөр болгоход холбогдох байгууллагууд шат шатандаа ажлаа хийж, хэрэгжүүлэх шаардлагатай гэсэн байр суурь илэрхийлж байв.
Ийнхүү хэлэлцүүлэгт оролцогчид асуулт, хариултад тайлбар хийхийн сацуу өөр өөрсдийн байр сууриа илэрхийлсэний дараа УИХ-ын гишүүн, Төрийн байгуулалтын байнгын хорооны дарга С.Бямбацогт хэлэлцүүлгийг дүгнэж, Засгийн газрын 325-р тогтоолын хүчинтэй хугацааг хүлээх бүс, хаягжилтын асуудлыг 2020 оны Улсын Их Хурлын сонгуулийн өмнө шийдвэрлэх үүрэг өгснөөр Монгол Улсын Их Хурлын ээлжит сонгуулийн бэлтгэл ажлын хүрээнд зохион байгуулагдаж буй эхний хэлэлцүүлэг амжилттай өндөрлөлөө.
Уг хэлэлцүүлэгт Засгийн газрын Хэрэг эрхлэх газар, Сонгуулийн ерөнхий хороо, Улсын бүртгэлийн ерөнхий газар, Газар зохион байгуулалт, геодези, зураг зүйн газар, Нийслэлийн Засаг даргын Тамгын газар, “Монгол шуудан” ХК, зарим аймаг, дүүргийн Засаг даргын Тамгын газрын холбогдох албан тушаалтнууд болон төрийн бус байгууллага, хуульч судлаачид, иргэд зэрэг 100 гаруй төлөөлөл оролцсон юм.